Jaarlijkse evolutie van de mobiliteit - 2024

In Brussel werd het jaar 2024 gekenmerkt door een bevolkingsaangroei van ongeveer +0,8%, of een toename van 9.687 inwoners (België: +0,4%; Vlaams Gewest: +0,6%; Waals Gewest: +0,3%).  

Daarnaast is de werkgelegenheidsgraad in Brussel eveneens gestegen, van 58,3% in het eerste kwartaal van 2024 naar 58,8% in het vierde kwartaal van 2024.

Op het vlak van telewerken lijken de cijfers op Belgisch niveau te stabiliseren, aangezien 31% van de werknemers in 2024 minstens één dag per week telewerkt tegenover 33% in 2023. Uit beide enquêtes blijkt echter dat er regionale verschillen zijn. Het aandeel respondenten dat 3 à 4 dagen telewerkt, neemt toe bij Brusselse respondenten en daalt in de andere regio’s ten voordele van telewerk dat slechts 1 à 2 dagen per week wordt uitgevoerd.

Op basis van deze bevindingen lijkt het moeilijk om te weten of het aantal verplaatsingen mogelijk is gestegen of gedaald binnen het Brussels Gewest, wat normaal een impact heeft op de stromen. Deze impact kan nog verschillen van de ene vervoerswijze tot de andere, afhankelijk van mogelijke gedragsveranderingen (modal shift).

De stromen op de fietspaden zijn blijven toenemen, maar veel minder indrukwekkend dan in eerdere analyseperioden (2020-2021 en 2021-2022). De evolutie is slechts +6% ten opzichte van 2023. Deze beperkte toename kan grotendeels worden verklaard door ongunstige weersomstandigheden voor het gebruik van fietsen of steps in zowel 2024 als 2023.
 

Wat micromobiliteit betreft, is het gemiddelde rotatiepercentage per dag van vrij beschikbare deelsteps licht gedaald tussen 2022 en 2023 (-10%), terwijl het tussen 2021 en 2022 toenam (+87%). Wat betreft vrij beschikbare deelfietsen, wordt eveneens een daling van 11% in het rotatiepercentage opgetekend tussen 2022 en 2023 (geen vergelijking beschikbaar met 2021).
De afgelegde afstanden tussen 2022 en 2023 zijn stabiel gebleven voor steps (2,2 km in 2022) en zijn met 15% toegenomen voor fietsen (3,1 km in 2023).
 

Na een periode van bijzondere impact tijdens de pandemie bleef het gebruik van het openbaar vervoer in 2024 stijgen ten opzichte van 2023 (MIVB-reizen: +7%; instappende reizigers in Brusselse stations: +13%), hoewel het nog steeds lager was dan in 2019.

Wat betreft deelfietsen in stations (Villo!-systeem) is de gemiddelde rotatiegraad per dag in 2023 vrij laag (0,68), maar blijft die stabiel ten opzichte van 2022. De gemiddelde rotatiegraad per dag daalde echter met 14% tegenover 2019 (0,79).

De reistijden met de auto zijn in 2023 in vergelijking met 2022 zeer licht gestegen (+2% maximaal).

De afgelegde afstanden door vrachtwagens van meer dan 3,5 ton zijn in 2024 licht gedaald met 2,6% ten opzichte van 2023.

Sinds 2020 beschikt Brussel Mobiliteit over een reeks automatische tellers die op een vijftiental fietspaden werden geplaatst en waarvan de gegevens correct geëxploiteerd kunnen worden zodat de evolutie van de (fiets- en step)stromen gemeten kan worden over de seizoenen heen. Daarnaast kunnen we dankzij de gegevens van de micromobiliteitsoperatoren de evolutie volgen van de aanbods- en gebruiksindicatoren van de verschillende voertuigen die op het gewestelijke grondgebied gehuurd kunnen worden. Wat de fietsen in stations (Villo!-systeem) betreft, komen de gegevens van JCDecaux. Wat de vrijevlootmicromobiliteitsoperatoren betreft, worden de gegevens verstrekt door de firma Vianova. Er moet worden opgemerkt dat sommige indicatoren kunnen worden onderschat omdat de communicatie van de gegevensstromen soms verstoord kan zijn.    

De toename van het aantal reizigers op het MIVB-netwerk heeft zich voortgezet tussen 2023 en 2024. Er werd een stijging van 7% opgetekend tussen deze twee jaren. De MIVB bereikt daarmee een reizigersaantal van 402 miljoen. Dit cijfer is gelijk aan het niveau dat in 2017 werd waargenomen.

De verkeersstromen en de trajecttijden worden nauwgezet opgevolgd om na te gaan in welke mate het gebruik van het privévoertuig evolueert in de tijd. Naast de gezondheidscrisis en het effect daarvan op de verplaatsingsgewoonten wordt aan de hand van deze gegevens het effect geanalyseerd van de maatregelen ter beperking van het gebruik van de auto (Stad 30, Lokale Mobiliteitscontracten voor de mazen, enz.). Het goederenvervoer per vrachtwagen werd dan weer veel minder hard getroffen door de crisis dan het personenvervoer.